بسته‌ بندی در صنایع غذایی چیست + آشنایی با انواع بسته بندی ۲۰۲۴

بسته بندی در صنایع غذایی به عنوان یکی از مولفه‌های حیاتی، نقش بسیار مهمی در موفقیت عرضه محصولات و جذب مشتریان دارد. این عنصر، علاوه بر حفظ کیفیت و اندازه محصول، به عنوان نماینده اصلی برند و ارتباط بین تولیدکننده و مصرف‌کننده عمل می‌کند. به طور مثال، بسته‌بندی مناسب در مواد غذایی مانند محافظت از محصول، در برابر آسیب‌های زیستی، فیزیکی و شیمیایی مؤثر است. همچنین، بسته‌بندی جذاب و مناسب می‌تواند توانایی جلب مشتری را افزایش دهد و اعتماد مصرف‌کننده را به برند ارتقاء دهد.

به طور کلی، بسته‌ بندی در صنایع غذایی نقش بسیار مهمی در جذب مشتریان، حفظ کیفیت محصولات، کاهش ضایعات و بهبود عملکرد بازاریابی دارد و به عنوان یکی از عوامل اساسی موفقیت در این صنعت‌ها شناخته می‌شود.

در ادامه این مقاله سعی داریم شما را با انواع بسته‌ بندی در صنایع غذایی بیشتر آشنا کنیم. پس تا انتهای مقاله همراه ما باشید.

بسته بندی در صنایع غذایی چیست؟

بسته‌ بندی در صنایع غذایی به عنوان هنر و علمی شناخته می‌شود که به منظور آماده‌سازی مواد غذایی برای انبارکردن و فروش انجام می‌شود. این فرآیند، که به عنوان بسته‌بندی شناخته می‌شود، هدف اصلی خود را در حفظ سلامت کالای مواد غذایی از مرحله تولید تا مرحله مصرف دارد. بسته‌بندی مواد غذایی باید از طریق استفاده از تجهیزات مختلف، مانند ماشین‌های بسته‌بندی، انجام شود و باید ویژگی‌های خاصی مانند قابلیت دوخته شدن در حرارت، قابلیت پذیرش شکل از باد و خلا و یا استفاده از فناوری‌های حرارتی را داشته باشد. این ویژگی‌ها به کاهش هزینه‌ها و بهبود نگهداری و کیفیت محصولات کمک می‌کنند.

انواع روش های بسته‌ بندی در صنایع غذایی چیست؟

۱- بسته‌بندی به صورت غذاهای خانگی کنسرو شده:

یکی از روش‌های سنتی و پرکاربرد برای بسته‌ بندی مواد غذایی در خانه، استفاده از کنسرو خانگی است. در این روش، میوه‌ها و سبزیجات در ظروف شیشه‌ای قرار می‌گیرند. و سپس با دادن حرارت به آنها در قابلمه، شیشه‌ها به‌طور کامل مهر و بسته می‌شوند. این کار با جلوگیری از ورود هوا به داخل شیشه، موجب افزایش ماندگاری مواد غذایی می‌شود.

۲- انجماد مواد غذایی:

یکی دیگر از روش‌های بسته‌بندی مواد غذایی، استفاده از روش انجماد است. هنگامی که مواد غذایی را منجمد می‌کنیم، باید اطمینان حاصل کنیم که آن‌ها کاملاً تمیز هستند. برخی از مواد غذایی، مانند گوجه‌فرنگی، برای انجماد مناسب نیستند مگر اینکه پخته و به صورت پوره شده و پس از آن به نقطه انجماد برسند. این روش، ماندگاری مواد غذایی را افزایش می‌دهد و از اتلاف آن‌ها جلوگیری می‌کند.

۳- کنسرو مواد غذایی به روش صنعتی:

در گذشته، برای پوشاندن قوطی‌ها و مهر و موم کردن درب آن‌ها از سرب استفاده می‌شد. اما این روش موجب مرگ و میر ناشی از مسمومیت غذایی می‌شد. با پیشرفت فناوری، غذاهای کنسرو شده ایمن‌تر وارد بازار شدند. در این روزها، مواد غذایی قبل از قرار گرفتن در قوطی، پخته می‌شوند تا هرگونه آلودگی از بین برود. این اقدام به بهبود ایمنی و کیفیت مواد غذایی کمک می‌کند. به‌عنوان مثال، گوشت، سبزیجات و میوه‌ها از این دسته مواد غذایی هستند.

تا اینجا با انواع روش‌های بسته‌ بندی در صنایع غذایی آشنا شدید.

انواع بسته‌ بندی در صنایع غذایی از نظر جنس:

۱- شیشه:

یکی از روش‌های بسته‌ بندی مورد استفاده در صنایع غذایی، استفاده از شیشه است. انتخاب نوع شیشه مناسب، به نوع محتوا و خواص مواد غذایی بستگی دارد. شیشه به عنوان یک جایگزین مطمئن و قابل اعتماد برای بسته‌بندی محصولات مختلف اعم از نوشیدنی‌ها، چاشنی‌ها، محصولات لبنی و مواد فرآوری شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از شیشه، امکان نگهداری محتویات در شرایط بهداشتی و حفظ کیفیت محصول را فراهم می‌آورد.

۲- آلومینیوم:

یکی از روش‌های سنتی بسته‌بندی در صنایع غذایی، استفاده از آلومینیوم است. که از گذشته‌ها تاکنون مورد استفاده قرار گرفته است. جنس آلومینیوم به عنوان یکی از مواد اصلی در صنعت بسته‌بندی مواد غذایی بیش از نیم قرن استفاده می‌شود و از کارایی بالایی برخوردار است. یکی از مزایای مهم استفاده از مواد آلومینیومی، عدم وجود سمیت در آن‌ها است که باعث می‌شود این نوع بسته‌بندی برای مواد غذایی امن و قابل اعتماد باشد.

۳- پلاستیک:

پلاستیک‌ها به عنوان یکی از رایج‌ترین مواد بسته‌بندی در صنایع غذایی به کار گرفته می‌شوند. و پس از شیشه‌ها، اهمیت بالقوه دوم را در این صنعت دارند. این نوع بسته‌بندی از موادی مانند نفت خام، گاز، و زغال سنگ به دست می‌آید. انواع مختلفی از پلاستیک وجود دارند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به پلی اتیلن، وینیل کلراید، پلی پروپیلن، و سلوفان اشاره کرد.

۴- قوطی فلزی:

یکی دیگر از روش‌های بسته‌ بندی مواد غذایی، استفاده از قوطی‌های فلزی است. قبل از ساختاردهی قوطی، ورق آن با یک لایه نازک از قلع پوشانده می‌شود. این کار به منظور جلوگیری از زنگ زدگی ناشی از بخار آب متصاعد شده و کاهش واکنش‌های شیمیایی بین فلز و محتویات درون قوطی انجام می‌شود. همچنین، به منظور حفظ سطح خارجی قوطی و جلوگیری از واکنش‌های شیمیایی، لایه ای از لاک بر روی قلع اعمال می‌شود.