بهداشت ایمنی مواد غذایی

قبل از شروع کار با مواد غذایی، لازم است اصول بهداشت ایمنی مواد غذایی را به دقت مطالعه نمایید تا از ورود باکتری‌ها و ویروس‌های مضر به مواد غذایی خود جلوگیری نمایید. تمامی مواد غذایی، بزرگ یا کوچک، موظف به رعایت قوانین بهداشتی می‌باشند تا اطمینان حاصل شود که غذاهای ارائه شده ایمن و سالم هستند. در این مقاله، به بهبود و حفظ بهداشت و ایمنی مواد غذایی و راهکارهای موثر برای دستیابی به این هدف خواهیم پرداخت.

منظور از بهداشت ایمنی مواد غذایی چیست؟

بهداشت و ایمنی مواد غذایی به کلیه اقدامات و فعالیت‌هایی اشاره دارد که به منظور حفظ سلامت و ایمنی مصرف‌کنندگان از خطرات مربوط به مواد غذایی انجام می‌شود.

این مجموعه اقدامات از مراحل مختلفی همچون تولید، فرآوری، نگهداری، حمل و نقل، توزیع و در نهایت تهیه و مصرف مواد غذایی تشکیل شده است.

هدف اصلی این اقدامات، جلوگیری از وقوع بیماری‌های ناشی از مواد غذایی نامناسب و حفظ سلامتی عمومی است.

 برای دستیابی به این هدف، استانداردها و دستورالعمل‌های سختی توسط سازمان‌ها و نهادهای مربوطه تدوین و اجرا می‌شود. به عنوان مثال، استفاده از فناوری‌های به‌روز در فرآوری و نگهداری مواد غذایی، رعایت شرایط بهداشتی در فروشگاه‌ها و رستوران‌ها، بررسی و کنترل کیفیت مواد اولیه و محصولات نهایی، آموزش به کارکنان و مصرف‌کنندگان در زمینه بهداشت و ایمنی مواد غذایی از جمله اقداماتی است که در این زمینه انجام می‌شود.

نکاتی که در بهداشت ایمنی مواد غذایی باید بدانید:

۱- دست ها و سطوح را به خوبی تمیز کنید و بشویید:

با رعایت بهداشت شخصی و بهداشت محیطی در آشپزخانه، می‌توانید از بروز مسمومیت غذایی و انتقال میکروب‌ها به غذاها جلوگیری کنید. یکی از مهمترین اقدامات در این راستا، شستشوی دست‌ها می‌باشد. باید دست‌ها را قبل از تهیه غذا و قبل از سرو غذا، حداقل به مدت ۲۰ ثانیه با صابون و آب گرم یا سرد بشویید. همچنین بعد از دست‌زدن به مواد غذایی خام مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ و سایر مواد غذایی، حتما دست‌ها را بشویید.

علاوه بر شستشوی دست‌ها، تمیز کردن سطوح و ظروف آشپزخانه نیز بسیار اهمیت دارد. بعد از تماس با مواد غذایی خام، ظروف و تخته‌های برش را با آب گرم و مایع شوینده بشویید تا از انتقال میکروب‌ها به غذاها جلوگیری کنید.

۲- مواد غذایی به صورت جداگانه نگهداری شود:

 نگهداری مواد غذایی در شرایط مناسب بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

موادی همچون گوشت خام، مرغ، مواد غذایی دریایی و تخم‌مرغ و… می‌توانند میکروب‌ها را به غذاها منتقل کنند. بنابراین، برای جلوگیری از این اتفاق، لازم است که این مواد غذایی را از سایر مواد جدا نگه داریم.

هنگام خرید و نگهداری این مواد غذایی در یخچال، باید آن‌ها را به صورت جداگانه از سایر مواد غذایی قرار دهیم.

گوشت خام، مرغ و مواد غذایی دریایی را باید در ظروف دربسته نگهداری کرد تا از نشت آب به دیگر غذاها جلوگیری شود.

اهمیت دیگری که باید در نگهداری مواد غذایی مدنظر قرار دهیم، دمای مناسب است. مواد غذایی باید در دمای مناسب نگهداری شوند تا رشد و تکثیر میکروب‌ها کاهش یابد و ایمنی مواد غذایی تضمین شود.

به طور کلی، این اقدامات اساسی برای حفظ بهداشت و ایمنی مواد غذایی می‌باشند و هرگونه نقض آنها می‌تواند منجر به بروز مشکلات بهداشتی و بیماری‌های مربوط به مواد غذایی شود.

۳- مواد غذایی را به درستی شست و شو دهید:

یکی از مواردی که در بهداشت ایمنی مواد غذایی کمک میکند، شستشوی صحیح آن می‌باشد.

اگر غذا را به خوبی بپزید، از بسیاری بیماری‌های ناشی از مصرف مواد غذایی در امان خواهید ماند. بنابرین پخت صحیح غذا را به شدت جدی بگیرید و در انجام آن کوتاهی نکنید.

ضمنا غذاهایی که در مدت زمان طولانی در دمای محیط قرار دارند، برای مصرف مجدد حتما باید پخته شوند.

 بهترین راه تشخیص برای اینکه بفهمید غذای مدنظرتان به شیوه درست پخته شده یا خیر، کمک گرفتن از دما سنج مواد غذایی می‌باشد. هر غذایی باید در دمای مناسب خودش پخته شود.

۴- مواد غذایی را داخل یخچال نگهداری کنید:

بهترین دمایی که باکتری‌ها می‌توانند به سرعت رشد کنند، بین ۴۰ تا ۱۴۰ درجه فارنهایت می‌باشد. بنابراین اگر غذای خود را در این دما قرار دهید، سرعت رشد باکتری‌ها به حداکثر ممکن می‌رسد در نتیجه موجب خرابی غذا می‌شود.

به همین خاطر مواد غذایی را در دمای اتاق یا در دمای خطرناک (دمایی که سرعت رشد باکتری‌ها زیاد میشود) قرار ندهید.

اگر مواد غذایی گرم یا داغ دارید، سعی کنید آن را در ظرف‌هایی که عمق کمی دارند قرار دهید. سپس آن را داخل یخچال بگذارید. با اینکار غذای شما با سرعت بیشتری سرد می‌شود.

اگر مواد غذایی دارید که در دمای محیط فاسد میشود، حتما ظرف کمتر از ۲ ساعت داخل یخچال بگذارید. غذاهایی همچون گوشت، لبنیات، سبزیجات، میوه‌های خرد شده، غذای دریایی، اضافه غذاهایی که از قبل پخته شده‌اند و… جزو این دسته قرار می‌گیرند. و حتما باید در کمتر از ۲ ساعت داخل یخچال قرار بگیرند.