پلاسمای سرد در صنایع غذایی
Written by لناوا in لیمز
پلاسمای سرد در صنایع غذایی چه کاربردی دارد؟ پلاسمای سرد روی ترکیبات غذایی مختلف چه اثراتی می‌گذارد؟
فرآوری محصولات غذایی به کمک پلاسمای سرد، یک فناوری نوین است که کمک میکند باکتری‌ها و آنزیم‌های موجود در مواد غذایی از بین بروند یا غیرفعال شوند. که در نهایت منجر به حفظ کیفیت مواد غذایی میشود.
در ادامه این مقاله سعی داریم بطور مفصل شما را با پلاسمای سرد در صنایع غذایی آشنا کنیم. اگر کنجکاو هستید تا بیشتر با این موضوع آشنا شوید، تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
پلاسما چیست؟
مواد در جهان در سه حالت اصلی، یعنی جامد، مایع و گاز وجود دارند. اما حالت چهارمی نیز به نام پلاسما به عنوان یک حالت جدید شناخته شده است. پلاسما، در کنار حالت‌های معمولی ماده، به عنوان حالت چهارم در نظر گرفته میشود. این حالت برای اولین بار در سال ۱۲۲۱ به عنوان گاز جزئی و کاملاً یونیزه از گاز تشخیص داده شد.
پلاسما در واقع یک محیط یونیزه است که الکترون‌ها و یون‌ها در آن جدا شده‌اند.
این حالت معمولاً در شرایط خاصی ایجاد میشود، مانند حالت گازی در دماها و فشارهای بسیار بالا یا در هسته‌های ستاره‌ها.
پلاسما خصوصیات منحصر به فردی دارد و در فهم پدیده‌هایی مانند آتشخواره‌ها، گرمازدگی‌های هسته‌ای، و انرژی‌زایی نقش اساسی ایفا میکند.
تفاوت پلاسما با پلاسمای سرد چیست؟
در هر دو نوع پلاسما، الکترون‌ها دارای انرژی زیادی هستند، اما دمای یون‌ها در این دو حالت به شدت متفاوت است.
در پلاسمای سرد، یون‌ها به نسبت سرد هستند، یعنی انرژی آن‌ها کمتر است.
اما در پلاسمای معمولی یا گرم، یون‌ها داغ هستند و دارای انرژی زیادی می‌باشند. این یعنی که یون‌ها دارای دمای بسیار بالا و انرژی زیادی هستند.
کاربردهای پلاسمای سرد در صنایع غذایی چیست؟
۱- کاهش بار میکروبی پسته:
پسته ایران به عنوان یکی از گونه‌های بسیار مرغوب در جهان شناخته میشود، که از سطح بسیار بالای سم آفلاتوکسین می‌تواند بهره‌مند باشد. گونه‌های مختلف پسته در ایران به دلیل شرایط آب و هوایی و خاک متنوع، معمولاً از آفلاتوکسین کمتری برخوردار هستند.
با این وجود، یکی از چالش‌های مهم در بازار جهانی مرتبط با عدم پذیرش پسته ایران می‌تواند به دلیل آلودگی به قارچ آسپیرژیلوس و حاصل شدن سم آفلاتوکسین از این قارچ باشد. این مسئله می‌تواند تأثیر مخربی بر روی اعتبار و فروش محصولات پسته در بازارهای جهانی داشته باشد.
استفاده از پلاسمای سرد به عنوان یک روش به‌روز و موثر می‌تواند در کاهش آلودگی به قارچ آسپیرژیلوس و سم آفلاتوکسین نقش داشته باشد. این فرآیند، با قابلیت کار در دماهای پایین و فشار اتمسفری، می‌تواند به طور مؤثری قارچ‌ها را از سطح محصولات پسته حذف کند و از نظر بهداشتی مطلوبیت محصولات را تضمین نماید. استفاده از تکنولوژی پلاسمای سرد به‌عنوان یک راهکار نوین، می‌تواند به ارتقاء کیفیت و استانداردهای بهداشتی پسته ایران کمک کند و بازارهای جهانی را به سمت خود جلب کند.
۲- کاهش بار میکروبی زعفران:
یکی از کاربردهای دیگر پلاسمای سرد در صنایع غذایی، کاهش بار میکروبی محصولاتی مانند زعفران است. زعفران ایران به دلیل بار میکروبی بالا، معمولاً با مشکلاتی در بازار جهانی مواجه میشود. در اینجا، پلاسمای سرد به عنوان یک راهکار موثر مطرح میشود که می‌تواند به کاهش میکروب‌ها و بهبود کیفیت زعفران کمک کند.
خاصیت ضدباکتریایی پلاسمای سرد، به همراه ویژگی‌های فعال آنتی باکتریال، این روش را به یک راه حل جذاب برای حل مشکلات بار میکروبی در محصولات غذایی، به ویژه زعفران ایران تبدیل کرده است. با استفاده از پلاسمای سرد، می‌توان به صورت ایمن و بدون نیاز به اعمال حرارت، میکروب‌های مخرب را از زعفران حذف کرده و بدون تأثیر مخرب بر روی خواص زعفران، کیفیت و ارزش آن را حفظ کرد.
به کمک این تکنولوژی نوین، می‌توان در ارتقاء استانداردهای بهداشتی و کاهش ریسک های مرتبط با بار میکروبی محصولات زعفران ایران تاثیرگذار بوده و در نهایت به بازار جهانی این محصول اعتماد بیشتری خواهد شد.
۳- پلاسمای سرد در صنایع غذایی باعث تسریع جوانه زنی دانه‌ها میشود:
یکی از کاربردهای مهم پلاسمای سرد در صنایع غذایی، کمک به فرآیند زودتر جوانه زدن محصولات می‌باشد. در این روش، ذرات فعال از طریق پوشش بذر وارد می‌شوند و به صورت مستقیم در سلول‌های داخلی تأثیر می‌گذارند. این تأثیرات باعث افزایش سرعت جوانه‌زنی میشود.
پوشش بذر با ذرات فعال پلاسمای سرد منجر به تغییرات در سطح بذر میشود که این تغییرات باعث فرسایش و افزایش نفوذ اکسیژن و رطوبت از طریق پوسته بذر میشود. این اثرات مثبت در جوانه‌زنی موجب افزایش نرخ جوانه‌زنی شده و فرآیند رشد گیاه را تسهیل میکند.
استفاده از پلاسمای سرد در فرآیند جوانه‌زنی می‌تواند بهبودی معنی‌دار در کیفیت و عملکرد محصولات کشاورزی داشته باشد. این تکنولوژی نه تنها به مواجهه با چالش‌های زیست‌محیطی و مقابله با بیماری‌ها کمک میکند بلکه به افزایش بهره‌وری و کاهش زمان لازم برای جوانه‌زنی نیز کمک می‌نماید.